انحراف بینی چیست؟
انحراف بینی که به انگلیسی «Deviated Septum» نامیده می شود، به حالتی اطلاق می شود که دیواره نازک بین مجاری بینی (سپتوم) به یک سمت متمایل شود. این انحراف ممکن است باعث شود یکی از مجراهای بینی کوچکتر از دیگری باشد. در بسیاری از افراد، سپتوم بینی دقیقا در مرکز قرار ندارد، اما زمانی که انحراف شدیدتر باشد، می تواند یکی از مجراها را کاملاً مسدود کرده و جریان تنفس را کاهش دهد.
در هنگام مشاوره با متخصص بینی، ممکن است پزشک تشخیص دهد که شما دچار انحراف سپتوم بینی هستید. این وضعیت که به آن انحراف تیغه بینی نیز می گویند، معمولاً درونی است و ممکن است ظاهر بینی بدون مشکل به نظر برسد
مهمترین علائم تشخیص انحراف بینی
انحراف بینی میتواند بدون علائم باشد و فرد ممکن است متوجه آن نشود. اما در برخی موارد، انحراف تیغه بینی علائم زیر را ایجاد میکند:
- انسداد یک یا هر دو حفره بینی: مسدود شدن حفره ها می تواند تنفس از طریق بینی را دشوار کند. این انسداد در زمان بیماری هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا به دلیل عفونت دستگاه تنفسی بیشتر می شود.
- خون دماغ شدن: در صورت انحراف شدید و عدم عبور هوا، مجاری بینی ممکن است خشک شده و منجر به خون دماغ شدن فرد شود.
- درد در صورت: برخی افراد به دلیل انحراف شدید، در یک طرف صورت احساس درد می کنند. این عارضه احتمالا به دلیل کج شدن تیغه بینی و ایجاد فشار است.
- خر و پف یا تنفس بلند هنگام خواب: انحراف تیغه یا تورم بافت های داخلی بینی می تواند باعث ایجاد تنفس بلند یا خر و پف در خواب شود.
- ایجاد چرخه بینی: چرخه بینی حالتی است که به طور متناوب یک حفره بینی مسدود شده و تنفس از حفره دیگر انجام می شود. اگر فرد از این چرخه آگاهی پیدا کند و متوجه انسداد شود، احتمالا به انحراف تیغه بینی مبتلا است.
- ترجیح خوابیدن به یک طرف خاص: برخی افراد که دچار انحراف هستند، ترجیح می دهند به یک طرف خاص بخوابند تا تنفس راحت تر شود.
شیوه تشخیص انحراف بینی
تشخیص انحراف بینی (انحراف سپتوم) به صورت زیر انجام می شود:
- 1.پزشک ابتدا با پرسیدن سوالاتی در مورد علائم و مشکلاتی که بیمار تجربه می کند، مانند مشکلات تنفسی، عفونت های مکرر سینوسی، خونریزی بینی، یا درد صورت آغاز می کند.
- پزشک بینی را از بیرون و داخل بررسی می کند تا هرگونه انحراف یا انسداد را مشاهده کند. این بررسی شامل لمس بینی و ناحیه اطراف آن برای شناسایی نقاط حساس یا غیرعادی است.
- 3.پزشک برای مشاهده داخل بینی از ابزارهایی مانند اسپکولوم بینی و چراغ قوه یا آندوسکوپ بینی (یک لوله باریک مجهز به دوربین و منبع نور) استفاده می کند. این ابزارها کمک می کنند تا داخل بینی و سپتوم بینی به دقت بررسی شود و هرگونه انحراف یا مشکل دیگری شناسایی گردد.
شایع ترین عوارض انحراف بینی
اگر به موقع اقدام به درمان انحراف بینی نکنید به ویژه در موارد شدید، می تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
- خشکی دهان به علت تنفس همیشگی از دهان.
- احساس گرفتگی و فشار در مسیر تنفسی.
- خواب بی کیفیت به دلیل عدم توانایی تنفس راحت در شب
علت های انحراف تیغه بینی چیست؟
علت انحراف تیغه بینی شامل موارد زیر است:
- انحراف تیغه بینی ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد.
- فشارهایی که در طول زایمان به بینی وارد می شود، می تواند باعث انحراف تیغه بینی شود.
- برخی بیماری های بافت همبند می توانند موجب انحراف تیغه بینی شوند.
- در فرآیند رشد، ممکن است تیغه بینی به یک طرف متمایل شود، که این عامل رایج ترین علت انحراف تیغه بینی است.
عوامل خطرناک افزایش انحراف بینی
عوامل خطر که می توانند احتمال آسیب دیدگی بینی و انحراف تیغه آن را افزایش دهند، عبارتند از:
- فعالیت های ورزشی که شامل تماس فیزیکی هستند
- عدم استفاده از کمربند ایمنی در ماشین
بیان ۴ راه مطمئن درمان انحراف بینی
درمان انحراف بینی بستگی به شدت مشکل دارد. در بسیاری از موارد، انحراف تیغه بینی مشکلی ایجاد نمی کند و نیازی به درمان ندارد. اما برای افرادی که دچار انحراف شدید هستند، جراحی سپتوپلاستی بهترین گزینه درمانی است. با این حال، برخی بیماران به دلایل مالی، عوارض جراحی یا دیگر مسائل ممکن است از انجام جراحی خودداری کنند. در چنین مواردی، گزینه های دیگری برای کاهش علائم وجود دارد، اما این روش ها تنها علائم را کاهش می دهند و انحراف تیغه را درمان نمی کنند.
۱. تزریق فیلر بینی
درمان انحراف بینی با فیلر یک روش غیر جراحی است که با استفاده از بی حسی موضعی و تزریق فیلر بینی انجام می شود. این روش برای اصلاح برآمدگی و انحراف بینی و بهبود ظاهر کلی بینی به کار می رود.
۲. استفاده از دارو برای کنترل علائم
داروهای زیر برای کنترل علائم انحراف بینی استفاده می شوند، اما درمان انحراف بینی بدون جراحی ممکن نیست:
- ضداحتقان ها: تورم بافت بینی را کاهش داده و راه های هوایی را باز نگه می دارند، اما استفاده مکرر از اسپری ها می تواند وابستگی ایجاد کند و داروهای خوراکی ممکن است فشار خون و ضربان قلب را بالا ببرند.
- آنتی هیستامین ها: به کاهش علائم آلرژی مانند گرفتگی یا آبریزش بینی کمک می کنند و ممکن است مشکلات غیرآلرژیک مانند سرماخوردگی را نیز تسکین دهند، اما برخی از آنها می توانند باعث خواب آلودگی شوند.
- اسپری های استروئیدی بینی: تورم مجرای بینی را کاهش می دهند و معمولاً پس از یک تا سه هفته اثر می کنند.
۳. جراحی سپتوپلاستی
اگر علائم انحراف تیغه بینی با درمان های دارویی برطرف نشود، پزشک ممکن است برای درمان انحراف بینی جراحی سپتوپلاستی را پیشنهاد کند. در این عمل، تیغه بینی صاف شده و به مرکز بینی بازمی گردد تا مشکلات تنفسی را برطرف کند. میزان بهبود پس از جراحی به شدت انحراف بینی بستگی دارد.
۴. جراحی برای تغییر شکل بینی
در برخی موارد برای درمان انحراف بینی، جراحی تغییر شکل بینی (رینوپلاستی) ممکن است بهطور هم زمان با سپتوپلاستی انجام شود. در این جراحی، اصلاح استخوان و غضروف بینی به منظور تغییر شکل و اندازه بینی صورت می گیرد.
نکات مهم پیشگیری از انحراف تیغه بینی
برای پیشگیری از انحراف بینی، مهم ترین اقدام جلوگیری از وارد شدن ضربه به بینی است. راه های پیشگیری شامل موارد زیر است:
- هنگام انجام ورزش هایی مانند والیبال و فوتبال، از محافظ بینی یا کلاه های ایمنی استفاده کنید.
- در هنگام رانندگی یا استفاده از وسیله نقلیه، همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید.
آژانس خلاقیت کوانتا